

Στις 7 Μαΐου 2025 πραγματοποιήθηκε το 12° Λιβαδοπονικό Συνέδριο στο Τμήμα Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου & Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στην Καρδίτσα. Διοργανωτές του ήταν η Ελληνική Λιβαδοπονική Εταιρεία μαζί με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Επίσης ανάμεσα στους χορηγούς της εκδήλωσης συγκαταλεγόταν και η Ένωση Εκτροφέων Ελληνικής Βραχυκερατικής Φυλής Βοοειδών.
Το 12° Λιβαδοπονικό Συνέδριο ξεκίνησε την Τετάρτη στο αμφιθέατρο του κτηρίου Γ΄ του Τμήματος Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου & Σχεδιασμού με διάφορες εισηγήσεις, ακαδημαϊκών και μη, επικεντρωμένες κυρίως στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, στην αποτελεσματική διαχείριση των λιβαδικών οικοσυστημάτων και στην προστασία της βιοποικιλότητάς τους, καθώς και στην αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης.
Στο Συνέδριο ήταν προσκεκλημένο και το Δίκτυο «Αμάλθεια» το οποίο είχε περίπτερο ενημέρωσης και προσφοράς του βιβλίου του με τον τίτλο «ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΦΥΛΕΣ ΖΩΩΝ – Ένας Κρυμμένος Θησαυρός», στην κεντρική αίθουσα έξω από το αμφιθέατρο του κτηρίου. Πλήθος κόσμου όλων των ηλικιών και ιδιοτήτων ενδιαφέρθηκε να ενημερωθεί για την τρέχουσα κατάσταση των ελληνικών φυλών, είτε αποκτώντας το βιβλίο είτε μέσω προσωπικών συζητήσεων με τους αντιπροσώπους της Αμάλθειας. Μέσω αυτής της δράσης, είχαν επίσης την ευκαιρία οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας να ενημερωθούν περί των ελληνικών φυλών για πρώτη φορά, καθώς δεν είχαν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν άλλες ανάλογες εκδηλώσεις εκτός Θεσσαλίας στις οποίες έχει συμμετάσχει η Αμάλθεια, όπως αυτή της Zootechnia. Παράλληλα, φίλοι παραγωγοί και συνεργάτες κατάφεραν να παρευρεθούν στο χώρο του Συνεδρίου που υπό άλλες συνθήκες, λόγω φόρτου εργασίας, δε θα μπορούσαν να μας τιμήσουν με την παρουσία τους, καθώς η συμμετοχή τους στις εκδηλώσεις των μεγάλων αστικών κέντρων δεν είναι ευχερής καθώς προϋποθέτει την ολιγοήμερη απομάκρυνσή τους από την κτηνοτροφική μονάδα τους. Η διοργάνωση τέτοιων εκδηλώσεων στα μικρότερα αστικά κέντρα αγροτικών περιοχών διευκολύνει τη συμμετοχή των παραγωγών και την αλληλεπίδρασή τους με τα μέλη της επιστημονικής κοινότητας. Το Δίκτυο «Αμάλθεια» στηρίζει έμπρακτα τέτοιες πρωτοβουλίες, δεδομένου ότι δραστηριοποιείται στην επαρχία και βασίζεται στους παραγωγούς με τους οποίους συνεργάζεται για την διατήρηση των ελληνικών φυλών αγροτικών ζώων!
Εν κατακλείδι, το ζήτημα της διατήρησης και διαφύλαξης των εγχώριων γενετικών μας πόρων απασχόλησε όλους τους γεωτεχνικούς που συμμετείχαν στο Συνέδριο, ακαδημαϊκούς και φοιτητές, που ήρθαν σε αλληλεπίδραση με τους παραγωγούς και έγιναν κοινωνοί των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ελληνική εκτατική κτηνοτροφία.
Ακολουθεί λεπτομερής περιγραφή του προγράμματος ανά ημέρα καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης.
Ημέρα 1
Η εκδήλωση ξεκίνησε το πρωί της Τετάρτης 7 Μαΐου στο αμφιθέατρο της σχολής κατά τις 9:30 π.μ. με το Προεδρείο του Συνεδρίου, αποτελούμενο από τους καθηγητές κ.κ. Καρμίρη και Καζόγλου να απευθύνουν χαιρετισμούς στους παρευρισκόμενους, καλωσορίζοντάς τους στις εργασίες του. Κατά τις 10:30 π.μ. ακολούθησε η ενότητα Α΄ με θέμα «Λιβαδοπονία και Κτηνοτροφική Ανάπτυξη στη Θεσσαλία» με Συντονιστές της συζήτησης τους καθηγητές κ.κ. Βραχνάκη και Σαμαρά. Στις 12:30 π.μ. ακολούθησε η ενότητα Β΄ με θέμα «Οικολογία λιβαδιών και λειμώνων» με Συντονιστές της συζήτησης τους καθηγητές κ.κ. Ζαραλή και Αβραμίδου. Η ημερίδα ολοκληρώθηκε νωρίς το απόγευμα με την λεγόμενη «Στρογγυλή Τράπεζα-Ημερίδα διάχυσης αποτελεσμάτων έργου ΒΙΟΠΡΟΒΑΤΟ/ Μ16ΣΥΝ2-00263».
Ημέρα 2
Η εκδήλωση συνεχίστηκε με την ενότητα Γ΄ «Διαχείριση και βελτίωση λιβαδιών και λειμώνων» που ξεκίνησε στις 9:00 π.μ. το πρωί με Συντονιστές της συζήτησης τους καθηγητές κ.κ. Αβραάμ και Μαντζανά. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την τελευταία ενότητα, την ενότητα Δ΄ με θέμα «Πολλαπλές χρήσεις και υπηρεσίες λιβαδικών οικοσυστημάτων» με Συντονιστές της συζήτησης τους καθηγητές κ.κ. Κυριαζόπουλο και Σκλάβου. Τέλος ακολούθησε ξανά η λεγόμενη «Στρογγυλή Τράπεζα» με αναφορά σε δύο μεγάλα project, τον ΝΕΡΟΒΟΥΒΑΛΟ (Μ16ΣΥΝ2-00215) και το έργο BeefNutriValue (Μ16ΣΥΝ2-00302).
Ημέρα 3
Η τρίτη ημέρα του Συνεδρίου εξελίχθηκε σε εκπαιδευτική εξόρμηση στον Δήμο Αργιθέας. Για τον σκοπό αυτό ο Δήμαρχος Αργιθέας κ. Στεργίου προσέφερε στους διοργανωτές τρία λεωφορεία για την μεταφορά των συνέδρων και των φοιτητών του Τμήματος Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου & Σχεδιασμού, οι οποίοι είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε μία ακόμη εκδήλωση με περιβαλλοντική διάσταση.
Η πρώτη μας στάση ήταν στις όχθες του ποταμού Παμίσου κοντά στο Μουζάκι, όπου έχουν πραγματοποιηθεί έργα διαμόρφωσής των λόγω της καταστροφής τους από την κακοκαιρία «Ιανός». Η εκπαιδευτική εξόρμηση συνεχίστηκε με την ανάβασή μας στην οροσειρά των Αγράφων, όπου εκτείνεται ο Δήμος Αργιθέας. Η επόμενη στάση ήταν στο τυροκομείο «Οροσειρά των Αγράφων», το οποίο βρίσκεται εντός του Δήμου Αργιθέας σε υψόμετρο 750 μέτρων. Εκεί έγινε το καλωσόρισμα των επισκεπτών από τον δήμαρχο Αργιθέας κ. Στεργίου. Εν συνεχεία οι συμμετέχοντες ξεναγήθηκαν στις εγκαταστάσεις του τυροκομείου, όπου είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για την μέθοδο που ακολουθείται για την παρασκευή του τυριού «φέτα».
Χάρις στην υποστήριξη και φιλοξενία της τοπικής κοινότητος, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν το μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιώτισσας, το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο 890 μέτρων, μόνο λίγα λεπτά μακρυά από την νεοσύστατη φραγματογενή λίμνη Στεφανιάδα. Εκεί μας υποδέχθηκε ο ηγούμενος της μονής, ο Αρχιμανδρίτης Νεκτάριος και μας ξενάγησε στο χώρο. Η μονή αποτελεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο καθώς τμήμα της χρονολογείται ότι χτίστηκε το 1064. Αποτελεί σπουδαίο πολιτιστικό, θρησκευτικό και ιστορικό μνημείο, το οποίο υπήρξε και το προπύργιο των Ελλήνων επαναστατών κατά του οθωμανικού ζυγού το 1854.
Επόμενη στάση ήταν η λίμνη Στεφανιάδα, η οποία αποτελεί την νεότερη λίμνη της χώρας, καθώς δημιουργήθηκε ένεκα σεισμού στην περιοχή το 1963. Χαρακτηρίζεται ως νεοσύστατη και φραγματογενής λίμνη, καθώς δημιουργήθηκε ένεκα κατολίσθησης μεγάλου μέρους της πλαγιάς του όρους «Στοιχειού», η οποία έφραξε τη διέξοδο του νερού που έρεε από τον χείμαρρο Πετριλιώτη. Αποτελεί ενδιαφέρον οικοσύστημα, το οποίο αναδεικνύει τη δύναμη της φύσης, η οποία αναπλάθει τα επιμέρους ενδιαιτήματα, αυξάνοντας την ποικιλομορφία τους. Γύρω από τη λίμνη έχει αναπτυχθεί ένα ποικιλόμορφο δάσος, ενώ εντός αυτής (όπως πληροφορηθήκαμε από τους κατοίκους της περιοχής) έχει αναπτυχθεί υδρόβια ζωή, με κυρίαρχο στοιχείο τις πέστροφες.
Επόμενη στάση ήταν η κτηνοτροφική μονάδα του κ. Αχιλλέα Τσαπραΐλη, ο οποίος είναι πρόεδρος της Ένωση Εκτροφέων Ελληνικής Βραχυκερατικής Φυλής Βοοειδών και κτηνοτρόφος βοοειδών της φυλής αυτής. Εκεί οι σύνεδροι και οι φοιτητές του Τμήματος Δασολογίας απέκτησαν μια μοναδική εμπειρία γνωρίζοντας από κοντά αυτά τα υπέροχα και ξεχωριστά ζώα. Η Βραχυκερατική Φυλή αποτελεί στοιχείο της εθνικής μας κληρονομιάς και αξιοσημείωτη «παρακαταθήκη» γενετικών πόρων. Τα ζώα είναι μικρότερου αναστήματος σε σχέση με τις ξενικές φυλές κρεοπαραγωγής, ωστόσο τα μορφολογικά τους χαρακτηριστικά καθιστούν εφικτή την διαβίωσή τους στους ορεινούς όγκους της πατρίδας μας. Οι χρωματισμοί τους ποικίλουν από ανοιχτό φαιό έως και μαύρο ορφνό, με λευκή άλω γύρω από το ρύγχος, το οποίο συνήθως είναι μαύρου χρώματος όπως οι οπλές και τα κέρατα.
Ο κ. Τσαπραΐλης είναι υποστηρικτής της ευζωίας των ζώων, και για τον λόγο αυτό τα βοοειδή του είναι εκτατικής εκτροφής, ελεύθερα να βοσκούν στους ορεινούς βοσκότοπους της Αργιθέας. Η εκτροφή του συμμετέχει στο εγχείρημα «Genes & Nature» που ιδρύθηκε το 2020 από εκτροφείς αυτόχθονων ελληνικών φυλών στην περιοχή της Καρδίτσας, και στοχεύει στην παραγωγή βιολογικών προϊόντων από ζώα παραδοσιακών εκτατικών εκτροφών.
Τελικός σταθμός αποτέλεσε το ξωκλήσι του Αγίου Κωνσταντίνου, όπου χάρις στην ευγενική χορηγία του προγράμματος «Genes & Nature» είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε τα προϊόντα (κρέας και αλλαντικά) της Βραχυκερατικής φυλής. Είναι σημαντικό να τονίσουμε την θρεπτική και διατροφική αξία των προϊόντων αυτών, που προέρχονται από ζώα ελληνικών αυτόχθονων φυλών και αποτελούν απτό αποτέλεσμα της εναλλακτικής επιχειρηματικότητας των εκτροφέων του προγράμματος.
Το 12° Λιβαδοπονικό Συνέδριο αποτέλεσε μία μοναδική εμπειρία για όλους τους συμμετέχοντες, καθώς πολλά ενδιαφέροντα και φλέγοντα θέματα τέθηκαν προς συζήτησιν εντός των αμφιθεάτρων του Τμήματος Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου & Σχεδιασμού. Επίσης στο πλαίσιο του Συνεδρίου οι επισκέπτες είχαν τη μοναδική αυτή ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με την «άγρια» φυσική ομορφιά των Αγράφων και την σπάνια Βραχυκερατική Ελληνική φυλή. Η πλειονότητα των ελληνικών φυλών κινδυνεύει με εξαφάνιση λόγω της εγκατάλειψης της παραδοσιακής κτηνοτροφίας και για τον λόγο αυτό είναι σημαντικό να στηρίζουμε δράσεις όπως αυτή του κ. Τσαπραΐλη και της Ένωσης Εκτροφέων Ελληνικής Βραχυκερατικής Φυλής Βοοειδών, οι οποίοι μάχονται για την διατήρηση και διαφύλαξη των ελληνικών φυλών, μέσω της διάθεσης των προϊόντων τους ξανά στο ευρύ καταναλωτικό κοινό. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω πολύ όλους τους συμμετέχοντες στο συνέδριο, φίλους και συνεργάτες της Αμάλθειας που κατέστησαν αυτό το σπουδαίο εγχείρημα δυνατό, όπως τον κ. Ιωάννη Καζόγλου, καθηγητή στο Τμήμα Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου & Σχεδιασμού και Γενικό Γραμματέα του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Εκτροφέων Ελληνικής Βραχυκερατικής Φυλής Βοοειδών, ο οποίος μερίμνησε για την πρόσκληση της Αμάλθειας και την συμμετοχή της στο Συνέδριο με το περίπτερο ενημέρωσης και προσφοράς του βιβλίου της, καθώς επίσης και τον κ. Αχιλλέα Τσαπραΐλη και τα υπόλοιπα μέλη της Ένωσης για την φιλοξενία τους. Ακόμη θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Βραχνάκης Μιχαήλ, καθηγητή στο Τμήμα Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου & Σχεδιασμού, καθώς και την φοιτήτρια Κατερίνα Κατσαρέλη για την συνεισφορά τους στο άρθρο με το φωτογραφικό τους υλικό.