Ιστορικά στοιχεία
Δεν έχει αναγνωριστεί επίσημα αν και αναφέρεται ως ξεχωριστός πληθυσμός από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα. Θεωρείται ότι στη δημιουργία του έχουν συμβάλει η Βραχυκερατική φυλή, η βαλκανική Busha και άλλες Ανατολικού τύπου ποδολικές φυλές. Ο πληθυσμός επιβίωσε στην περιοχή του Πομάκων και σε άλλα χωριά της Ροδόπης από όπου πήρε και το όνομά της. Η ευρύτερη περιοχή των Πομάκων ήταν στρατιωτική ζώνη και για δεκαετίες η πρόσβαση ήταν ελεγχόμενη και περιορισμένη. Τα τελευταία χρόνια διασταυρώθηκε με βελτιωμένες ευρωπαϊκές φυλές και σχεδόν εξαφανίστηκε. Χρησιμοποιούνταν για γεωργικές εργασίες για το κρέας και το γάλα τους.
Μορφολογικά χαρακτηριστικά
Η γενική εμφάνιση είναι παρόμοια με αυτή της Βραχυκερατικής φυλής. Το σώμα είναι μάλλον ‘μακρύ’ (σχέση ύψους / μήκους) και μικρού μεγέθους. Το μέσο σωματικό βάρος των ταύρων είναι 400 χγρ. και των αγελάδων 230 χγρ. Το ύψος ακρωμίου κυμαίνεται στα θηλυκά από 100 έως 110 εκ., ενώ στα αρσενικά είναι λίγο μεγαλύτερο.
Το χρώμα του τριχώματος είναι ομοιογενές ορφνό ή φαιό σε αποχρώσεις από πολύ ανοιχτόχρωμες έως πολύ σκοτεινόχρωμες. Οι ταύροι είναι συνήθως σκουρόχρωμοι φαιοί. Η πλειοψηφία των ζώων έχει αποχρωματισμένο δακτύλιο γύρω από το ακρορρίνιο. Τα κέρατα είναι κοντά έως μετρίου μήκους με σκουρόχρωμες άκρες.
Πληθυσμός
Ο συνολικός πληθυσμός ανέρχεται σε 250 ζώα σε μία εκτροφή που δημιουργήθηκε το 2008 με την βοήθεια της Αμάλθειας και του Save Foundation. Γίνονται προσπάθειες για την δημιουργία και άλλων πυρήνων εκτροφής. Ο πληθυσμός της Ροδόπης κατατάσσεται στην κατηγορία ‘Κίνδυνος Εξαφάνισης’.