Ιστορικά Στοιχεία
Η φυλή αναφέρεται ότι δημιουργήθηκε τον 18ο αιώνα, από Συρρακιώτες εμπόρους υφαντών και κτηνοτρόφους. Προέκυψε από διασταυρώσεις προβάτων Βλάχικης φυλής με πρόβατα της Νοτίου Ιταλίας, παρόμοια με τα πρόβατα Comisana της Σικελίας, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας του παραγόμενου ερίου. Το όνομα της φυλής προέρχεται από το ομώνυμο χωριό των Τζουμέρκων. Σήμερα, τα ποίμνια της φυλής εκτρέφονται εκτατικά μετακινούμενα. Κατά την θερινή περίοδο βόσκουν στον ορεινό όγκο των Τζουμέρκων, ενώ διαχειμάζουν κυρίως στα πεδινά ή ημιορεινά της Θεσσαλίας (Τύρναβος, Βλωχός, Αμφιθέα) ή της Αιτωλοακαρνανίας, στο Άκτιο. Παλαιότερα θεωρείτο πρόβατο τύπου Βλάχικου, αν και εμφανίζει σημαντικές διαφορές. Τα Καλαρρύτικα πρόβατα είναι ορεινού τύπου, ιδιαίτερα ανθεκτικά, κατάλληλα για κρεοπαραγωγή.
Η φυλή έχει μεγάλη πολιτισμική και συναισθηματική αξία για τους εκτροφείς της, που έχουν έντονη πρόθεση να την διατηρήσουν. Οι εκτροφείς διαθέτουν συνήθως σύγχρονες εγκαταστάσεις. Το Καλαρρύτικο εκτιμάται για την κρεοπαραγωγή, αλλά αξιοποιείται και η γαλακτοπαραγωγή του στην τυροκομία.
Μορφολογικά Χαρακτηριστικά
Η φυλή είναι μικρόσωμη, αναμικτόμαλλη, λεπτόουρη και εμφανίζει μυϊκή ανάπτυξη κρεοπαραγωγικού τύπου. Το βάρος κυμαίνεται στους κριούς από 60 - 68 χγρ. και στις προβατίνες 43 - 47 χγρ. Το ύψος των κριών είναι 65 - 69 εκ. και των προβατινών 58 -62 εκ.
Σχεδόν όλα τα αρσενικά φέρουν μεγάλα, ισχυρά κέρατα, περιελισσόμενα γύρω από τα αυτιά, ενώ οι προβατίνες είναι ακέρατες. Το κεφάλι του είναι κωνικό, με ελαφρά κυρτό επιρρίνιο και οριζόντια, μετρίου μεγέθους αυτιά. Χαρακτηριστικό είναι το ευρύ στήθος του, που φαίνεται ως διπλό με έντονη μυϊκή ανάπτυξη, αφού στο κάτω μέρος του διαχωρίζεται από επιμήκη αύλακα. Η μεγάλη ευρύτητα του στήθους και του θώρακα, σε συνδυασμό με τη συνολική μορφολογία του ζώου, χαρακτηρίζει τις κρεοπαραγωγικές ιδιότητες τη φυλής. Τα άκρα είναι κοντά και δυνατά.
Τα πρόβατα έχουν έριο πυκνό με μεγάλο ποσοστό εριοτριχών. Ακάλυπτα είναι το πρόσωπο, η κοιλιά και τα άκρα. Ο χρωματισμός είναι ομοιόμορφος, λευκός με ερυθρόφαιες κηλίδες στο πρόσωπο, γύρω από το στόμα, τους οφθαλμούς, τις παρειές και τα αυτιά.
Πληθυσμός
Ο πληθυσμός ανέρχεται στα 7.800 ζώα (2019).
Η κατάσταση της φυλής είναι ‘Κανονική’.