Ιστορικά Στοιχεία
Η φυλή αναφέρεται από παλιά ότι εκτρεφόταν από μετακινούμενους κτηνοτρόφους των πεδινών περιοχών γύρω από την Κατερίνη, οι οποίοι παραθέριζαν με τα ποίμνια τους στις βόρειες πλαγιές των Πιερίων, κοντά στο χωριό Καταφύγιο, από όπου πήρε το όνομά της. Η φυλή διακρινόταν για την αντοχή της στις αντίξοες συνθήκες του περιβάλλοντος, αλλά ο πληθυσμός περιοριζόταν σε λίγες χιλιάδες ζώα και σε μικρή γεωγραφική έκταση. Ένα μικρό ποίμνιο 40 ζώων διατηρήθηκε στο διάστημα 1962 - 1971 στο Σταθμό Γεωργικής Έρευνας Κοίλων Κοζάνης. Η φυλή θεωρείται εξαφανισμένη από τη δεκαετία του 1990. Πριν από 7- 8 χρόνια εντοπίστηκε ένα απομονωμένο ποίμνιο 200 περίπου καθαρόαιμων ζώων από την Αμάλθεια, στο ορεινό χωριό Αυγερινός της Κοζάνης. Πρόσφατα, το ποίμνιο εκποιήθηκε στην Ηγουμενίτσα, όπου σήμερα πλέον επιβιώνουν ελάχιστα καθαρόαιμα ζώα της φυλής.
Μορφολογικά Χαρακτηριστικά
Η φυλή είναι μικρού μεγέθους, ομοιόμαλλη, λεπτόουρη. Το βάρος κυμαίνεται στους κριούς από 45 ως 64 χγρ. και στις προβατίνες 24 - 35 χγρ. Το ύψος των κριών κυμαίνεται από 62 - 67 εκ. και στις προβατίνες 54 - 61 εκ.
Το κεφάλι είναι τριγωνικό και ευθύγραμμο. Τα αρσενικά έχουν κέρατα ενώ τα θηλυκά στερούνται. Το στήθος είναι στενό και βαθύ, η κοιλιά είναι στρογγυλή.Τα άκρα είναι ισχυρά. Πυκνό μαλλί καλύπτει όλο το σώμα, εκτός από την κοιλιά, τα άκρα και το μεγαλύτερο μέρος του κεφαλιού. Τα ζώα έχουν μικρή αλλά πυκνή προκόμη.
Σχηματίζεται χαρακτηριστική μακρά χαίτη στον τράχηλο, καθώς το έριο παρουσιάζει μεγάλη ουλότητα, λόγω των πολύ λεπτών εριότριχων και δημιουργεί πυκνούς πλοκάμους. Αναφέρεται ότι έχει το λεπτότερο έριο, κατηγορίας B - C (διάμετρος τρίχας 23 - 28 μ), από όλες τις παλιές εγχώριες φυλές. Ο χρωματισμός είναι τελείως λευκός. Ελάχιστα ζώα μπορεί να φέρουν κηλίδες, που οφείλονται σε κατάλοιπα παλιών διασταυρώσεων με άλλες φυλές.
Πληθυσμός
Η φυλή βρίσκεται σε ‘Κρίσιμη’ κατάσταση με πληθυσμό μικρότερο από 50 ζώα.