Ιστορικά Στοιχεία
Το πρόβατο Φλώρινας ή Πελαγονίας, πήρε και τα δύο ονόματά του από την ομώνυμη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, γύρω από την Φλώρινα ή και βορειότερα, όπου εκτρεφόταν παραδοσιακά εδώ και πολλά χρόνια. Τόπος προέλευσης είναι πιθανόν το Μοναστήριον. Επίσης πιστεύεται πως προέρχεται από την εξαφανισμένη φυλή Χαλκιδικής και ότι πιθανόν συγγενεύει με τις φυλές Κύμης και Σκοπέλου. Παλαιότερη έρευνα όμως έδειξε, ότι παρουσιάζει στενότερη γενετική φυλογενετική συγγένεια με τη φυλή Σερρών και λιγότερο με τη φυλή Κύμης.
Η φυλή διασώθηκε λόγω των ποιμνίων που δημιουργήθηκαν το 1968 στο Ινστιτούτο Κτηνοτροφίας Γιαννιτσών και το 1970 στο Σταθμό Γεωργικής Έρευνας Κοίλων Κοζάνης. Μεταγενέστερα, ποίμνια διατηρούσαν και ο Σταθμός Γεωργικής Έρευνας Κομοτηνής και το Τ.Ε.Ι. Φλώρινας. Εξαιτίας της διατήρησης της για πολλά χρόνια σε κρατικά ερευνητικά ινστιτούτα, τα χαρακτηριστικά και οι αποδόσεις της φυλής έχουν μελετηθεί καλά.
Τα πρόβατα της φυλής είναι λιτοδίαιτα, ανθεκτικά σε ασθένειες και στις δυσμενείς εδαφοκλιματικές συνθήκες. Ωστόσο, λόγω της μικρής παραγωγικότητας τους σε γάλα και της εισαγωγής άλλων ελληνικών και ξένων φυλών στις πεδινές περιοχής, όπου εκτρεφόταν, ο πληθυσμός τους έχει συρρικνωθεί και απειλούνται με εξαφάνιση. Σήμερα μόνο το Ινστιτούτο Κτηνοτροφίας Γιαννιτσών, το Πρότυπο Κέντρο Κτηνοτροφίας και Εκπαίδευσης Βλάστης και λίγοι παραγωγοί εκτρέφουν ακόμη πρόβατα της φυλής. Ωστόσο, η φυλή Φλώρινας, δεδομένων και των καλών κρεοπαραγωγικών ιδιοτήτων της, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιοποίηση των ημιορεινών και ορεινών βοσκοτόπων της περιοχής.
Μορφολογικά Χαρακτηριστικά
Η φυλή είναι ομοιόμαλλη, λεπτόουρη, μεσαίου μέχρι μεγάλου μεγέθους. Το μέσο βάρος και ύψος ακρωμίου είναι για τα κριάρια 76 χγρ. και 72 εκ. και για τις προβατίνες 60 χγρ. και 67 εκ.
Οι περισσότεροι κριοί φέρουν μεγάλα και ισχυρά ελικοειδή κέρατα, ενώ το 1/3 των προβατίνων έχει μικρά και αδύνατα κέρατα. Τα κέρατα είναι ανοικτού χρώματος με μαύρη γραμμή κατά μήκος. Το κεφάλι είναι κωνοειδές, σχετικά μεγάλο, με ελαφρά κυρτό επιρρίνιο και αυτιά μέτρια με πλάγια διεύθυνση. Το στήθος δεν είναι πολύ ανεπτυγμένο. Τα άκρα είναι μετρίως προς αρκετά υψηλά. Η ουρά προσφύεται χαμηλά, έχει πυκνή εριοκάλυψη και είναι σχετικά μακριά και πλατιά στη βάση της, για λεπτόουρο πρόβατο.
Το έριο καλύπτει όλο το σώμα εκτός από το κεφάλι, το κάτω μέρος του λαιμού, την κοιλιά και τα άκρα. Ο χρωματισμός είναι ομοιόμορφος με σώμα λευκό. Τα περισσότερα άτομα έχουν χαρακτηριστικό μαύρο δακτύλιο γύρω από τους οφθαλμούς, αρκετά μαύρες κηλίδες στα αυτιά ή / και στο στόμα και σπάνια στα άκρα. Μερικά ζώα είναι τελείως λευκά.
Πληθυσμός
Τα τελευταία χρόνια (2018-2019) γίνεται μια σημαντική προσπάθεια ανασύστασης του πληθυσμού των προβάτων της φυλής, από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και το ΚΖΓΠ Θεσσαλονίκης. Στο γενεαλογικό βιβλίο της φυλής είναι εγγεγραμμένα 891 ζώα της φυλής, σε 4 εκτροφές συμπεριλαμβανομένου του Ινστιτούτου Κτηνοτροφίας Γιαννιτσών - ΕΛΓΟ Δήμητρα, κατατάσσοντας τη φυλή σε κατάσταση ‘Επισφαλής’.